काठमाडौं। विश्व बैंकले आर्थिक वर्ष २०२४/२५ मा नेपालको अर्थतन्त्र ४.५ प्रतिशतले वृद्धि हुने प्रक्षेपण छ। विश्व बैंकको गरेकाे यो प्रक्षेपण अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०२३/२४ को ३.९ प्रतिशतको तुलनामा बढी हो।
सन् २०२४ अन्त्यतिर ठूला प्राकृतिक विपत्ति घटे पनि अर्थतन्त्र उत्थानशील रहने विश्व बैंकले जनाएको छ।
आज विश्व बैंकद्वारा सार्वजनिक नेपाल डेभलपमेन्ट अपडेटः लिभर्जिङ रिसाइलेन्स एन्ड इम्पिमेन्टिङ रिफर्स बुस्टिङ इकानोमी ग्रोथ (नेपाल विकास प्रतिवेदनः आर्थिक वृद्धि उकास्नका लागि उत्थानशीलताको लाभ उपयोग तथा सुधार कार्यान्वयन) प्रतिवेदनमा नेपालको अर्थतन्त्र ४.५ प्रतिशतले बढ्ने प्रक्षेपण गरिएको हो।
नेपालको अर्थतन्त्र बढ्नामा मुख्यतः आन्तरिक व्यापार, जलविद्युत् तथा धान उत्पादनको वृद्धि रहेको विश्व बैंकको विवरणामा उल्लेख छ। प्रतिवेदनले सन् २०२५/२६ र २०२६/२७ मा नेपालको अर्थतन्त्रले औसत ५.४ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धिदर हासिल गर्ने प्रक्षेपण गरेको छ, जसमा सेवाक्षेत्रको प्रभाव उल्लेख्य रहनेछ।
‘नेपालले आवश्यक रोजगारी सिर्जना गर्न निजी क्षेत्रले अगुवाइ गरेको आर्थिक वृद्धिलाई बढावा दिनु अत्यावश्यक छ। यसलाई हासिल गर्न नेपालले आफ्नै उत्थानशील वृद्धिकाे जगमा प्रमुख संरचनागत सुधार कार्यान्वयन गर्न आवश्यक छ’, विश्व बैंकका माल्दिभ्स, नेपाल र श्रीलंकाका लागि राष्ट्रिय विभागीय निर्देशक डेभिड सिसलेनले भने।
प्रतिवेदनले नेपालको आर्थिक परिदृश्यमा रहेका सम्भावित जोखिमलाई पनि औंल्याएको छ, जसमा भू–राजनीतिक र व्यापारसम्बन्धी अनिश्चितता समावेश छन्।
यसले नेपालको वित्तीय क्षेत्रमा ऋणको गुणस्तरमा थप गिरावट आउन सक्ने सम्भावनाका साथै सरकारले बारम्बार कर्मचारीको सरुवा गर्ने कारण उत्पन्न हुने नीतिगत असंगतिको जोखिम तथा पुँजीगत बजेट कार्यान्वयनमा हुने ढिलाइका सम्बन्धमा पनि उल्लेख गरेको छ।
‘नेपाल डेभलपमेन्ट अपडेटले पछिल्ला आर्थिक विकासबारे महत्त्वपूर्ण अन्तरदृष्टि प्रदान गर्नुका साथै नेपालको उत्थानशील आर्थिक वृद्धिलाई प्रकाश पार्दछ। नेपालको १६औं योजनाका लक्ष्य हासिल गर्न आर्थिक वृद्धिलाई थप मजबुत बनाउनुपर्ने भएकाले प्रभावकारी पुँजीगत बजेट कार्यान्वयन एवं चालू परियोजना समयमै सम्पन्न गर्न आवश्यक छ’, योजना आयोगका उपाध्यक्ष प्राडा शिवराज अधिकारीले भने।
नेपाल डेभलपमेन्ट अपडेट वर्षमा दुईपटक प्रकाशित हुने प्रतिवेदन हो, जसले अघिल्लो वर्षका प्रमुख आर्थिक घटनाक्रमलाई दीर्घकालीन विश्वव्यापी सन्दर्भमा राखेर विस्तृत विश्लेषण गर्छ।
